Sport- en bewegingsonderwijs is gezond en goed voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Daarbij staat veiligheid voorop: een veilige omgeving met veilige sportinstallaties en -attributen.
Sporten onveilig door lawaai?
Toch horen wij dat geluidsoverlast de veiligheid aantast. Niet voor sporters, maar juist voor de docenten en trainers. Urenlang werken in een lawaaiige sporthal of gymzaal heeft negatieve consequenties: gehoorproblemen, zelfs permanente gehoorbeschadigingen, zijn helaas geen uitzondering. Ook is er sprake van vermoeidheid, slechte spraakverstaanbaarheid en stemproblemen. Het Jeugdjournaal-item ‘Help, mijn sportleraar wordt doof’ stipte dit probleem ook al aan. Akoestische onveiligheid en doofheid zijn onacceptabel. Voor docenten, voor werkgevers en voor de eigenaren van sporthallen. Akoestiek moet onderdeel worden van de integrale veiligheid van sportzalen!
Gymzalen voldoen vaak niet aan de geluidsnormen
We zien helaas dat veel gymzalen en sporthallen niet veilig zijn én niet voldoen aan de geluidsnormen. Het lawaai van sportende leerlingen blijft door een lange nagalmtijd extra lang hangen met alle ongezonde en arbeidsgerelateerde gevolgen van dien. Door de wanden van de gymzaal te bekleden met akoestisch materiaal wordt de galm geabsorbeerd. Teveel galm zorgt voor een lange en ongezonde nagalmtijd in gymzalen. Ook kan er soms sprake zijn van een flutterecho in een gymzaal, deze kan ontstaan tussen twee niet-beklede wanden. Door een van de tegenoverliggende wanden te bekleden kan dit worden geabsorbeerd.
Recht op veilige werkomgeving
Wij vinden dat sportdocenten recht hebben op een veilige werkomgeving. Daar zijn richtlijnen en zelfs wetgeving voor, maar de praktijk is helaas anders.
Hoe kun je als docent zorgen voor een akoestisch veilige werkomgeving? Het begint allemaal met een meting van de nagalmtijd in de sportzaal. Vraag een meting aan via het formulier rechtsboven op de pagina.
Bosan, specialist in sportzaalinrichtingen, en Vilton, specialist op het gebied van trillings- en ruimte-akoestiek, werken samen om akoestiekproblemen snel op te lossen. Wij meten de nagalmtijd en zorgen samen met Bosan voor een veilige akoestiek op uw werkplek.
Bosan QuickScan van nagalmtijd
Deze meting kan los aangevraagd worden bij Bosan en Vilton. Ook voert Bosan vanaf nu bij elke veiligheidsscan ook de QuickScan uit: een indicatieve meting van de nagalmtijd in de sportzaal. De uitkomst is onderdeel geworden van de veiligheidsrapportage voor docent, schooldirectie en gebouweigenaar. Dit geeft een goede indicatie van de akoestische (on)veiligheid van de werkplek van sportdocenten.
Wat is nagalm?
Nagalmtijd is de tijd dat het duurt voordat geluid dooft nadat een geluidsbron is gestopt. Denk bijvoorbeeld aan een echo in een kerk of een grote zaal. De nagalmtijd wordt gedefinieerd als ‘tijd die nodig is om een geluidssignaal 60 dB in sterkte te laten afnemen’. Een lange nagalmtijd zorgt voor een negatief effect op de spraakverstaanbaarheid. Daardoor moeten docenten luider praten wat leidt tot vermoeidheid en stemproblemen. Vervolgens maken leerlingen weer meer lawaai om over het verhoogde geluidsniveau heen te komen. Door deze constante hoge dosis lawaai kunnen tijdelijke of permanente gehoorklachten ontstaan bij de vakleerkracht.
Oplossing: een veilige nagalmtijd
De akoestisch specialisten van Vilton doen een complete geluidsmeting* conform de richtlijnen van de KVLO, de vakvereniging voor docenten en leerkrachten lichamelijke opvoeding. Aan de hand van de meetgegevens wordt er berekend hoeveel absorptie er nodig is. Afhankelijk van de gebruikte wand, vloer en plafondmaterialen wordt een keuze voor de dikte gemaakt. Hierbij wordt er gekeken per frequentieband van laag naar hoog. Daarmee garanderen we een hoogwaardig akoestisch resultaat. De akoestische wandpanelen verlagen een te lange nagalmtijd naar een veilig niveau. Met als resultaat een forse vermindering van gezondheidsproblemen als vermoeidheid, stemproblemen, doofheid en zelfs arbeidsongeschiktheid.
*Enkele zaal: € 295,-. Dubbele zaal of 2 zalen op 1 locatie: € 395,-. Sporthal (driedubbele zaal): € 495,-. Prijs meerdere zalen in overleg.
Vilton Softsonic
De Vilton Softsonic-wandpanelen zijn erg geschikt voor toepassing in gymzalen en zijn gecertificeerd balvast. Ballen stuiteren ook direct en voorspelbaar terug vanaf de geluiddempende panelen. Dit maakt Softsonic-wandpanelen bijzonder geschikt voor toepassing in gymzalen. Vilton levert niet alleen deze akoestische panelen, maar kan deze ook snel en goed monteren in de zaal. Daarbij blijft Bosan overigens de vertrouwde en bekende partij voor alle contacten.
Duurzame sportpanelen
Vilton Softsonic-panelen bestaan uit een laag geluiddempend materiaal dat verkrijgbaar is in 4 verschillende diktes. Dit materiaal is voorzien van een zacht aanvoelende toplaag die leverbaar is in 39 kleuren. Alle materialen zijn duurzaam en circulair, want gemaakt van gerecycled materiaal van PET-flessen. Dit maakt Softsonic-panelen een ideale oplossing om hinderlijke galm in ruimten te voorkomen in combinatie met een fraai design.
Welke regelgeving is er rondom akoestiek in sportzalen?
Net als elke andere werknemer heeft ook een sportdocent recht op een veilige werkomgeving. Welke regels zijn er van toepassing op lawaai en specifiek voor sporthallen en docenten lichamelijke opvoeding?
Arbowet
Allereerst zijn er wettelijk vastgelegde eisen in de Arbowet, Editie 2018/2019, hoofdstuk 6, afdeling 3 over lawaai. Daarin staat dat de werkgever verantwoordelijk is voor de veiligheid van de werkplek van personeel. Ook als deze werkplek wordt gehuurd of ter beschikking wordt gesteld, heeft de werkgever de verantwoordelijkheid om te toetsen of de ruimte goed onderhouden wordt en bij gebreken of onvolkomenheden moet de werkgever de eigenaar/beheerder hier op aanspreken.
In het Arbeidsomstandighedenbesluit worden acties geëist bij dagelijkse blootstelling vanaf 80 dB(A) met strengere maatregelen bij 85 en 87 dB(A).
De Arbodienst kan ingeschakeld worden om aanvullend onderzoek te doen, bijvoorbeeld bij stem- of gehoorproblemen. Als de veiligheid van de sportzaal niet gegarandeerd is, kan de toezichthouder bepaalde activiteiten verbieden of een gymles stopzetten volgens artikel 28 van de Arbowet.
Arbocatalogus (VO en PO)
In de Arbocatalogus worden ook eisen gesteld aan de akoestiek. Bijvoorbeeld in de vorm van een mechanisch dempende vloer. Maar ook absorberende inrichtingsmaterialen die de nagalm beperken. Afhankelijk van de afmetingen van een sportzaal mag de nagalmtijd een waarde hebben van tussen de 1,0 en 1,5 seconde.
Norm KLVO
De KVLO adviseert een maximale nagalmtijd van tussen de 1,1 en 1,5 seconde – afhankelijk van de zaalafmeting – om de veiligheid van vakleerkrachten te bevorderen.
Norm Handboek Sportaccommodaties
In het Handboek Sportaccommodaties wordt uitgegaan van de norm NOC*NSF-US1-BF1 ‘Nagalmtijd en achtergrondgeluidsniveau’. Daarin wordt de gemiddelde absorptiecoëfficiënt van de sportruimte bepaald op ten minste 0,25. De nagalmtijd wordt per frequentieband (125, 250, 500, 1000, 2000 en 4000 Hz) gemeten en samengevat in een rekenkundig gemiddelde.